NCERT Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 3 Shabd Parichay 3 in eteacherg.com free ncert solutions for Class 6 sanskrit Ruchira Bhag Dvitiya sanskrit to hindi arth with questions and answer. 6th ncert solutions एनसीइआरटी कक्षा 6 संस्कृत रुचिरा प्रथमो भाग: षष्ठवर्गाय संस्कृतपाठ्यपुस्तकम् तृतीय: पाठ: शब्दपरिचय: III का हिंदी अनुवाद और प्रश्न उत्तर सम्मिलित है।
NCERT Solutions for Class 6 Sanskrit ruchira bhaag prathamo paath 3 शब्दपरिचय: III NCERT kaksha 6 sanskrit – Ruchira are part of NCERT Solutions for Class 6 sanskrit Ruchira. Here we have given NCERT Solutions for Class 6 Sanskrit paath 3 शब्दपरिचय: III।

Here we solve ncert solutions for Class 6 sanskrit Chapter 3 Shabd Parichay III शब्दपरिचय: III हिंदी अनुवाद और प्रश्नों के उत्तर concepts all questions with easy method with expert solutions. It help students in their study, home work and preparing for exam. Soon we provide NCERT Class 6 sanskrit Ruchira Chapter 3 Shabd Parichay III hindi anuvaad aur prashan uttar question and answers. NCERT Solutions Class 6 sanskrit Chapter 3 शब्दपरिचय: III प्रश्न उत्तर और हिंदी अनुवाद in free PDF here. ncert solutions for 6th Sanskrit book pdf sanskrit book Class 6 also available Click Here or you can download official NCERT website. You can also See NCERT Solutions for Class 6 Sanskrit all Chapter to Click Here.

NCERT Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 3 Shabd Parichay 3

Ruchira bhaag Prathamo
कक्षा – 6 षष्ठवर्गाय
संस्कृतपाठयपुस्तकम्
तृतीय: पाठ: पाठ – 3
शब्दपरिचय: – III

तृतीय: पाठ:
हिंदी अनुवाद शब्दपरिचय: – III

एतत् किम्?
एतत् खनित्रम् अस्ति?
श्रमिका खनित्रं चालयति।
यह क्या है? What is this?
यह कुदाल है? Is it a digging axe?
मजदूरनी कुदाल चलाती है। Female labour moves the digging axe.

तत् किम्?
तत् विश्रामगृहम अस्ति।
किम् अत्र भित्तिकम अस्ति?
अत्र भित्तिकं न अस्ति।
वह क्या है? What is that?
वह विश्रामगृह है। That is rest house.
क्या यहाँ दीवार है? Is there a wall?
यहाँ दीवार नहीं है। There is no wall.

एते के?
एते अङ्गुलियके स्त:।
सुवर्णकार: अङ्गुलियके रचयति।
ये दोनों क्या है? What are these two?
ये दोनों अंगूठियाँ हैं। These are two rings.
सुनार अंगूठियाँ बनता है। Goldsmiths make rings.

ते के?
ते बसयाने:।
ते बसयाने कुत्र गच्छत:?
ते रेलस्थानकं गच्छत:।
वे दो क्या है? What are those two?
वे दो बसें हैं। Those are two buses.
वे दो बसें कहाँ जा रही है? Where are those two buses going?
वे दोनों रेल स्टेशन जा रही है। Both of those are going to the train station.

एतानि कानि?
एतानि करवस्त्राणि सन्ति।
किम् एतानि पुराणानि?
न, एतानि तु नूतनानी।
ये सब क्या है? What is all these?
ये सब रुमाल है। It’s all handkerchiefs.
क्या ये सब पुराने हैं? Are these all old?
नहीं, ये सब तो नए हैं। No, these are all new.

तानि कानि?
तानि कदलीफलानि सन्ति।
किं तानि मधुराणि?
आम्, तानि मधुराणि पोषकाणि च।
वे सब क्या है? What are those all?
वे सब केले के फल है। Those are all banana fruit.
क्या ये सब मीठे हैं? Are those all sweet?
हाँ, ये सब मीठे और पोषक हैं। Yes, those are all sweet and nutritious.

NCERT Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 3 Shabd Parichay 3 कठिन शब्द

 शब्दार्था: 

एतत् (नपुं.)	यह	it
विश्रामगृहम्	विश्रामालय	rest house
अत्र	यहाँ	here
भित्तिकम्	घेरा, दीवार	fence, wall
खनित्रम्	कुदाल, खन्ती	digging axe
श्रमिका	मजदूरनी	female labour
चालयति	चलाती है	moves/uses
एते	ये दोनों	these two
बसयाने	दो बसें	two buses
कुत्र	कहाँ	where
गच्छत:	जा रहे हैं/जा रही हैं	are going
रेलस्थानकम्	स्टेशन	railway station
अङ्गुलियके	दो अंगूठियाँ	two rings
स्त:	हैं	are
सुवर्णकार:	सुनार/सोनार	goldsmith
एतानि	ये (नपुं। बहु.)	these
कदलीफलानि	केले के फल	bananas
मधुराणि	मीठे/अच्छे	sweet
पोषकाणि	पोषक	nourishment
पुराणानि	पुराने	old
नूननानि	नये	new

 

NCERT Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 3 Shabd Parichay 3 प्रश्न उत्तर

 अभ्यास: 

1. (क) उच्चारणं कुरुत।

फलम्	गृहम्	पात्रम्	पुष्पम्
द्वारम्	विमानम्	कमलम्	पुस्तकम्
सूत्रम्	छत्रम्	भवनम्	जलम्

(ख) चित्राणि दृष्ट्वा पदानि उच्चारयत।

2. (क) वर्णसंयोजनं कृत्वा पदं कोष्ठके लिखत –

यथा-	प् + अ + र् + ण् + अ + म्	= पर्णम्
	ख् + अ + न् + इ् + त् + र् + अ + म्	= . . . . . . .
	प् + उ + र् + आ + ण् + आ + न् + इ	= . . . . . . .
	प् + ओ + ष् + अ + क् + आ + ण् + इ	= . . . . . . .
	क् + अ + ङ + क् + अ + त् + अ + म्	= . . . . . . .

उत्तरम् –

यथा-	प् + अ + र् + ण् + अ + म्	= पर्णम्
	ख् + अ + न् + इ् + त् + र् + अ + म्	= खनित्रम्
	प् + उ + र् + आ + ण् + आ + न् + इ	= पुराणानि
	प् + ओ + ष् + अ + क् + आ + ण् + इ	= पोषकाणि
	क् + अ + ङ + क् + अ + त् + अ + म्	= कङ्गतम्

(ख) अधोलिखितानां पदानां वर्णविच्छेदं कुरुत –

यथा-	व्यजनम्	= व् + य् + अ + ज् + अ + न् + अ + म्
	पुस्तकम्	= . . . . . . . . . . . . . . .
	भित्तिकम्	= . . . . . . . . . . . . . . .
	नूतनानि	= . . . . . . . . . . . . . . .
	वायायनम्	= . . . . . . . . . . . . . . .
	उपनेत्रम्	= . . . . . . . . . . . . . . .

उत्तरम् –

यथा-	व्यजनम्	= व् + य् + अ + ज् + अ + न् + अ + म्
	पुस्तकम्	= प् + उ + स् + त् + अ + न् + अ + म्
	भित्तिकम्	= भ् + ई + त् + त् + ई + क् + अ + म्
	नूतनानि	= न् + अ + त् + न् + आ + न् + ई
	वायायनम्	= व् + आ + य् + आ + य् + अ + न् + अ + म्
	उपनेत्रम्	= उ + प् + न् + ऐ + त् + र् + अ + म्

3. चित्राणि दृष्ट्वा संस्कृतपदानि लिखत –

4. चित्रं दृष्टवा उत्तरं लिखत –

यथा- किं पतति? . . . . . . . . . .
मयूरौ किं कुरुत:। . . . . . . . . . .
एते के स्त:? . . . . . . . . . .
बालिका: किं कुर्वन्ति? . . . . . . . . . .
कानि विकसन्ति? . . . . . . . . . .

5. निर्देशानुसारं वाक्यानि रचयत –

यथा- एतत् पतति।	(बहुवचने)	– एतानि पतन्ति।
(क) एते पर्णे स्त:।	(बहुवचने)	– . . . . . . . . . .
(ख) मयूर: नृत्यति।	(बहुवचने)	– . . . . . . . . . .
(ग) एतानि यानानि।	(द्विवचन)	– . . . . . . . . . .
(घ) छात्रे लिखत:।	(बहुवचने)	– . . . . . . . . . .
(ङ) नारिकेलं पतति।	(द्विवचन)	– . . . . . . . . . .

उत्तरम् – 

यथा- एतत् पतति।	(बहुवचने)	– एतानि पतन्ति।
(क) एते पर्णे स्त:।	(बहुवचने)	– एतानि पर्णानि सन्ति।
(ख) मयूर: नृत्यति।	(बहुवचने)	– मयूराः नृत्यन्ति।
(ग) एतानि यानानि।	(द्विवचन)	– एते यानम्।
(घ) छात्रे लिखत:।	(बहुवचने)	– छात्राः लिखन्ति।
(ङ) नारिकेलं पतति।	(द्विवचन)	– नारिकेले पततः

6. उचितपदानि संयोज्य वाक्यानि रचयत –

कोकिले	विकसति
पवन:	नृत्यन्ति
पुष्पम्	उत्पतति
खग:	वहति
मयूरा:	गर्जन्ति
सिन्हा:	कूजत:

उत्तरम् –

कोकिले	कूजत:
पवन:	वहति
पुष्पम्	विकसति
खग:	उत्पतति
मयूरा:	नृत्यन्ति
सिन्हा:	गर्जन्ति