NCERT Solutions Class 8 Sanskrit Chapter 10 Nitinavneetam in class8 sanskrit free ncert solutions for class 8 sanskrit Ruchira Bhag Tritiya sanskrit to hindi arth with questions and answer. 8th ncert solutions एनसीइआरटी कक्षा 8 संस्कृत रुचिरा तृतीयो भाग: अष्टमवर्गाय संस्कृतपाठ्यपुस्तकम् दशम: पाठ: नीतिनवनीतम् का हिंदी अनुवाद और प्रश्न उत्तर सम्मिलित है।
NCERT Solutions for Class 8 Sanskrit ruchira bhaag tritya paath 10 नीतिनवनीतम् NCERT kaksha 8 sanskrit – Ruchira are part of NCERT Solutions for Class 8 sanskrit Ruchira. Here we have given NCERT Solutions for Class 8 Sanskrit paath 10 Nitinavneetam class8 sanskrit .

Here we solve ncert solutions for class 8 sanskrit chapter 10 Nitinavneetam नीतिनवनीतम् हिंदी अनुवाद और प्रश्नों के उत्तर concepts all questions with easy method with expert solutions. It help students in their study, home work and preparing for exam. Soon we provide NCERT class 8 sanskrit Ruchira chapter 10 Nitinavneetam hindi anuvaad aur prashan uttar question and answers. NCERT Solutions Class 8 sanskrit Chapter 10 नीतिनवनीतम् प्रश्न उत्तर और हिंदी अनुवाद in free PDF here. ncert solutions for 8th Sanskrit book pdf sanskrit book class 8 also availableClick Here or you can download official NCERT website. You can also See NCERT Solutions for class 8 Sanskrit all Chapter to Click Here.

NCERT Solutions Class 8 Sanskrit Chapter 10 Nitinavneetam

Ruchira bhaag tritya class8 sanskrit 

कक्षा – 8 अष्टमवर्गाय
संस्कृतपाठयपुस्तकम्
दशम: पाठ: पाठ – 10
नीतिनवनीतम्

8 की संस्कृत पुस्तक दशमकक्षाया: संस्कृतपाठ्यपुस्तकम् रुचिरा तृतीयो भाग: दशम: पाठ: नीतिनवनीतम् का हिंदी अनुवाद Click Here

अभ्यास:

1. अधोलिखितानि प्रश्नानाम् उत्तराणि एकपदेन लिखत –

(क) नृणां संभवे कौ क्लेशं सहेते?
उत्तरम् – मातापितरौ

(ख) कीदृशं जलं पिबेत्?
उत्तरम् – वस्त्रपूतम्

(ग) नीतिनवनीतम् पाठः कस्मात् ग्रन्थात् सङ्कलित?
उत्तरम् – मनुस्मृतेः

(घ) कीदृशीं वाचं वदेत्?
उत्तरम् – सत्यपूताम्

(ङ) उद्यानम् कैः निनादैः रम्यम्?
उत्तरम् – मृगगणद्विजैः

(च) दु:खं किं भवति?
उत्तरम् – परवशम्

(छ) आत्मवशं किं भवति?
उत्तरम् – सुखम्

(ज) कीदृशं कर्म समाचरेत्?
उत्तरम् – मन:पूतम्

2. अधोलिखितानि प्रश्नानाम् उत्तराणि पूर्णवाक्येन लिखत –

(क) पाठेऽस्मिन् सुखदु:खयोः किं लक्षणम् उक्तम्?
उत्तरम् – परवशं दु:खम्, आत्मवशं सुखम्।

(ख) वर्षशतैः अपि कस्य निष्कृतिः कर्तुं न शक्या?
उत्तरम् – वर्षशतैः अपि मातापितरौ नृणां सम्भवे यं क्लेशं सहेते तस्य निष्कृतिः कर्तुं न शक्या।

(ग) “त्रिषु तुष्टेषु तपः समाप्यते” – वाक्येऽस्मिन् त्रयः के सन्ति?
उत्तरम् – “त्रिषु तुष्टेषु तपः समाप्यते- वाक्येऽस्मिन त्रयः माता-पिता-आचार्याः सन्ति।

(घ) अस्माभिः कीदृशं कर्म कर्तव्यम्?
उत्तरम् – यत् कर्म कुर्वतः अस्य आत्मनः परितोष: स्यात् तत् कर्म अस्माभिः कर्तव्यम्।

(ङ) अभिवादनशीलस्य कानि वर्धन्ते?
उत्तरम् – अभिवादशीलस्य आयुः, विद्या, यशः बलञ्च एतानि चत्वारि वर्धन्ते।

(च) सर्वदा केषां प्रियं कुर्यात्?
उत्तरम् – सर्वदा माता-पिता-आचार्याणां प्रियं कुर्यात्।

3. स्थूलपदान्यवलम्बय प्रश्ननिर्माणं कुरुत –

(क) वृद्धोपसेविनः आयुर्विद्या यशो बलं न वर्धन्ते।
उत्तरम् – कस्य आयुर्विद्या यशो बलं न वर्धन्ते?

(ख) मनुष्य सत्यपूतां वाचे वदेत्।
उत्तरम् – मनुष्यः कीदृशीम् वाचे वदेत्?

(ग) त्रिषु तुष्टेषु सर्वं तपः समाप्यते।
उत्तरम् – त्रिषु तुष्टेषु सर्वं किम् समाप्यते?

(घ) मातापितारौ नृणां सम्भवे भाषया क्लेशं सहेते।
उत्तरम् – कौ नृणां सम्भवे भाषया क्लेशं सहेते?

(ङ) तयोः नित्यं प्रियं कुर्यात्।
उत्तरम् – कयोः नित्यं प्रियं कुर्यात्?

4. संस्कृतभाषयां वाक्यप्रयोगं कुरुत –

(क) विद्या

(ख) तपः

(ग) समाचरेत्

(घ) परितोषः

(ङ) नित्यम्

उत्तरम् – 
(क) विद्या – विद्या मनुष्यस्य बलम् अस्ति।
(ख) तपः – पित्रोः सेवा एव तपः अस्ति।
(ग) समाचरेत् – सर्वथा प्रियं समाचरेत्।
(घ) परितोष: – परितोषः मनुष्यस्य धनम् अस्ति।
(ङ) नित्यम् – नित्यं सत्यं वदेत्।

5. शुद्धवाक्यानां समक्षम् आम् अशुद्धवाक्यानां समक्षं च नैव इति लिखत –

(क) अभिवादनशीलस्य किमपि न वर्धते।
(ख) मातापितरौ नृणां सम्भवे कष्टं सहेते।
(ग) आत्मवशं तु सर्वमेव दु:खमस्ति।
(घ) येन पितरौ आचार्यः च सन्तुष्टाः तस्य सर्वं तपः समाप्यते।
(ङ) मनुष्यः सदैव मनः पूतं समाचरेत्।
(च) मनुष्यः सदैव तदेव कर्म कुर्यात् येनान्तरात्मा तुष्यते।
उत्तरम् – 
(क) अभिवादनशीलस्य किमपि न वर्धते।
उत्तरम् – नैव

(ख) मातापितरौ नृणां सम्भवे कष्टं सहेते।
उत्तरम् – आम्

(ग) आत्मवशं तु सर्वमेव दु:खमस्ति।
उत्तरम् – नैव

(घ) येन पितरौ आचार्यः च सन्तुष्टाः तस्य सर्वं तपः समाप्यते।
उत्तरम् – आम्

(ङ) मनुष्यः सदैव मनः पूतं समाचरेत्।
उत्तरम् – आम्

(च) मनुष्यः सदैव तदेव कर्म कुर्यात् येनान्तरात्मा तुष्यते।
उत्तरम् – आम्

6. समुचितपदेन रिक्तस्थानानि पूरयत –

(क) मातापित्रे: तपसः निष्कृति ……………… कर्तुमशक्या। (दशवर्षेरपि/षष्टिः वर्षेरपि/वर्षशतैरपि)।
(ख) नित्यं वृद्धोपसेविन: ……………… वर्धन्ते (चत्वारि/पञ्च/षट्)।
(ग) त्रिषु तुष्टेषु ……………… सर्वं समाप्यते (जप:/तप/कर्म)।
(घ) एतत् विद्यात् ………….. लक्षणं सुखदु:पयोः। (शरीरेण/समासेन/विस्तारेण)
(ङ) दृष्टिपूतम् न्यसेत् …………..। (हस्तम्/पादम्/मुखम्)
(च) मनुष्यः मातापित्रो: आचार्यस्यय च सर्वदा ………….. कुर्यात्। (पियम्/अप्रियम्/अकार्यम्)

उत्तरम् –
(क) मातापित्रे: तपसः निष्कृति वर्षशतैरपि कर्तुमशक्या। (दशवर्षेरपि/षष्टिः वर्षेरपि/वर्षशतैरपि)।
(ख) नित्यं वृद्धोपसेविन: चत्वारि वर्धन्ते (चत्वारि/पञ्च/षट्)।
(ग) त्रिषु तुष्टेषु तप सर्वं समाप्यते (जप:/तप/कर्म)।
(घ) एतत् विद्यात् समासेन लक्षणं सुखदु:पयोः। (शरीरेण/समासेन/विस्तारेण)
(ङ) दृष्टिपूतम् न्यसेत् पादम्। (हस्तम्/पादम्/मुखम्)
(च) मनुष्यः मातापित्रो: आचार्यस्यय च सर्वदा प्रियम् कुर्यात्। (पियम्/अप्रियम्/अकार्यम्)

7. मञ्जूषातः चित्वा उचिताव्ययेन वाक्यपूर्ति कुरुत –

तावत्

अपि

एव

यथा

नित्यं

यादृशम्

(क) तयोः ………….. प्रियं कुर्यात्।
(ख) ………….. कर्म करिष्यसि। तादृशं फलं प्राप्स्यसि।
(ग) वर्षशतैः ………….. निष्कृति: न कर्तुं शक्या।
(घ) तेषु ………….. त्रिषु तुष्टेषु तपः समाप्यते।
(ङ) ………….. राजा तथा प्रजा।
(च) यावत् सफलः न भवति ………….. परिश्रमं कुरु।
उत्तरम् –
(क) तयोः नित्यं प्रियं कुर्यात्।
(ख) यादृशम् कर्म करिष्यसि। तादृशं फलं प्राप्स्यसि।
(ग) वर्षशतैः अपि निष्कृति: न कर्तुं शक्या।
(घ) तेषु एवं त्रिषु तुष्टेषु तपः समाप्यते।
(ङ) यथा राजा तथा प्रजा।
(च) यावत् सफलः न भवति तावत् परिश्रमं कुरु।